کرفس، گیاهی از خانواده صیفیجات است و از پرکاربردترین و پرخاصیتترین آنها، محسوب میگردد. این گیاه سرشار از ویتامین و املاح معدنی، اغلب در ترشیها و غذاهای مختلف استفاده میشود، ولی روغن و تخم آن نیز کاربردهای زیادی دارند. از آنجایی که بیش از ۹۵٪ کرفس از آب تشکیل شده، کالری بسیار پایینی دارد. به جز خود کرفس، آب آن نیز نوشیدنی محبوبی خصوصا برای ورزشکاران و افرادی که به دنبال لاغری هستند، بهشمار میآید. خواص کرفس صرفا به این موارد خلاصه نمیشوند، در ادامه شما را با دیگر خواص این گیاه آشنا میکنیم.
ارزش غذایی کرفس
همانطور که پیشتر ذکر شد، کرفس منبع غنی ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای مختلف بهحساب میآید. همچنین اشاره کردیم که به دلیل اینکه حجم بسیار زیادی از کرفس را آب تشکیل داده، کالری و شاخص گلیسیمی بسیار پایینی دارد. میتوان گفت با اینکه بهطور متوسط صد گرم کرفس، تنها چهار کیلو کالری انرژی به بدن میرساند ولی نسبت ویتامینها و املاح معدنی به این کالری، واقعا چشمگیر است. در ادامه خواص حاصل از این ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها بر بدن را بررسی میکنیم.
کرفس، خطر ابتلا به سرطان را پایین میآورد
یکی از مهمترین خاصیت آنتیاکسیدانها مبارزه با رادیکالهای آزاد است، در نتیجه خطر مبتلا شدن به سرطان را به طرز چشمگیری کاهش میدهند. همچنین از مهمترین ویژگیهای کرفس میتوان به داشتن دو فلاونوئید برجسته به نامهای آپیژنین و لوتئین در این گیاه اشاره کرد که میتوانند به از بین بردن سلولهای سرطانی کمک کنند. آپیژنین با مبارزه علیه رادیکالهای آزاد و لوتئین با جلوگیری از تکثیر سلولهای سرطانی، نقش بهسزایی در درمان سرطانهای مختلف، خصوصا سرطان سینه و سرطان پانکراس دارند.
کرفس، مانع از بالا رفتن فشار خون میشود
کرفس حاوی فتالید است. نوعی ترکیب فیتوشیمیایی که با گسترش دادن دیوارههای رگهای عروقی، جریان عبور خون را بالا برده و در نتیجه فشار خون را پائین میآورد. همچنین از خواص این گیاه، میتوان به نیترات در آن اشاره کرد. نیترات بالای این گیاه در بهبود فشار خون بالا، نقش قابل ملاحظهای دارد. فیبر محلول موجود در این گیاه نیز میتواند به این روند، کمک کند.
خواص کرفس برای بیماریهای قلبی و عروقی قابل ملاحظه است
همانطور که ذکر شد، خواص کرفس مانع از بالا رفتن فشار خون میشوند؛ در نتیجه میتواند از بیماریهای قلبی و عروقی پیشگیری کند و یا روند درمانشان را تسریع ببخشد. همچنین این گیاه با پایین آوردن فاکتورهایی مانند کلسترول، تریگلیسیرید و چربیهای مضر دیگر، از قلب محافظت میکند. برخی از آنتیاکسیدانهایی که خواص ضدالتهابی دارند، مانند پلیفنولها، بر قلب و عروق تاثیر مثبت میگذارند.
کرفس سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشد
علاوه بر اینکه آنتیاکسیدانهای متعدد موجود در این گیاه سیستم ایمنی بدن را بهبود میبخشند و با رادیکالهای آزاد مقابله میکنند، کرفس حاوی ویتامین ث است. از آن جایی که بسیاری از سلولهای سیستم ایمنی بدن، به این ویتامین محلول در آب وابسته هستند، کرفس نقش قابل توجهی در بهبود سیستم ایمنی بدن نیز ایفا میکند. همچنین قابل به ذکر است که خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی کرفس نیز در تقویت سیستم ایمنی، نقش بهسزایی دارند.
کرفس به پیشگیری از دیابت، کمک میکند
کرفس بهخاطر کالری و شاخص گلیسیمی پائین، کربوهیدرات بسیار کم و فیبر محلول در آب، میتواند به پیشگری از دیابت هم کمک کند. شاخص گلیسمی پایین این گیاه میتواند سرعت هضم گلوکز را تا حد قابل توجهی، پایین بیاورد. همچنین با پایین آوردن قند خون، میتواند خوراکی مناسبی برای افراد مبتلا به دیابت، بهحساب بیاید. از خواص این گیاه، میتوان به مقادیر قابل توجه ویتامین کا نیز اشاره کرد. این ویتامین میتواند مقاومت به انسولین را کاهش بدهد و از تحریکات انسولینی تا حد زیادی جلوگیری نماید.
خواص کرفس برای سیستم گوارش، متعدد است
ذکر کردیم که کرفس حاوی فیبر است. خواص کرفس علاوه بر تقویت حرکات روده و در نتیجه تاثیر خفیف بر روی مشکلات گوارشی مانند یبوست و اسهال، باعث به وجود آمدن اسیدهای چربی با زنجیره کوتاه در اثر تخمیر این ماده توسط روده بزرگ هم میشوند. برخی از این اسیدهای چرب کوتاهزنجیر، مانند بوتیرات، به تقویت سیستم گوارش بدن، کمک میکنند. همچنین خواص ضدالتهابی کرفس باعث کاهش التهاب معده و روده و تسکین برخی از دردها میشوند.
تاثیرات مثبت کرفس بر روی درمان سنگ کلیه در حال بررسی است
کرفس حاوی مقادیر بسیار زیادی آب است که این ویژگی به دفع سنگ کلیه کمک میکند. همچنین یکی ار فلاونوئیدهای کرفس که آبیژن نامیده میشود، با تجزیه کریستالهای کلسیم موجود در کلیه، روند دفع سنگهای کلیه را بهبود میبخشد.
کمک به روند کاهش وزن، از فواید کرفس بهشمار میآید
بیشک شنیدهاید که این گیاه به کاهش وزن، کمک میکند. کرفس آب بسیار زیاد و چگالی غذایی پایینی دارد. این کالری و شاخص گلیسمی پایین همراه با مقادیر قابل ملاحظه فیبر کرفس، باعث میشوند که این گیاه علاوه بر القای احساس سیری به فرد، روند هضم گلوکز را کند کند سبب باعث شود احساس گرسنگی دیرتر به سراغ فرد بیاید. به دلیل این خواص گیاه کرفس، اغلب افرادی که به دنبال لاغری هستند، از کرفس و یا آب آن استفاده میکنند.
پیشگیری از آلزایمر و بهود حافظه جز خاصیتهای کرفس شمرده میشوند
گمان میرود که این گیاه، تاثیر بهسزایی بر روی حافظه داشته باشد و بتواند از ضعیف شدن آن در اثر افزایش سن، جلوگیری کند. کرفس حاوی لوتئولین است، نوعی فلاونوئید که التهاب مغز را کاهش میدهد و میتواند نقشی بر روی جلوگیری از ابتلا به زوال عقل و آلزایمر، داشته باشد. قابل ذکر است که شواهد نشان میدهند که آپیژنین موجود در این گیاه به عنوان یکی از خواص کرفس، رشد سلولهای عصبی را بهبود میبخشد.
خواص کرفس برای سلامت مفاصل قابل بررسی است
کرفس خواص ضدآرتریت قابل توجهی دارد و میتواند برای دردهای مفصلی، حتی در بیماریهای بسیار جدی مانند نقرس، مفید واقع شود. از آنجایی که دردهای مفصلی اغلب بهخاطر تجمع اسید اوریک به وجود میآیند، این گیاه میتواند با کمک به دفع اسید اوریک، این دردها را تا حد زیادی کاهش دهد. این ویژگی روغن تخم کرفس را به گزینهای عالی برای افراد مبتلا به نقرس، آرتریت روماتوئید و… تبدیل میکند.
کرفس میتواند سردردهای میگرنی را کاهش دهد
از دیگر فواید کرفس، میتوان به مقادیر قابل توجه منیزیم اشاره کرد. این ماده معدنی در تسکین دردهای میگرنی تاثیر گذاشته و بسیار مفید است. همچنین یکی از دلایل دردهای میگرنی، کاهش آب بدن است و این گیاه غنی از آب، از این جهت نیز میتواند به تسکین این سردردها، کمک کند.
خواص قابل ملاحظه کرفس در رفع مشکلات کبدی
کرفس به دلیل دارا بودن آنتیاکسیدانهای مختلف و ترکیبات فیتوشیمیایی، به تقویت آنزیمهایی کبدی و در نتیجه پاکسازی آن، کمک میکند. همچنین به روند درمان کبد چرب نیز تاثیر میگذارد و میتواند تا حدی، از ابتلا به آن جلوگیری کند. خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی کرفس بر روی کبد تاثیرات مثبت زیاد دیگری هم دارند.
فواید کرفس برای پوست
همانطور که میدانید، مصرف آب به افزایش شفافیت پوست، کمک میکند و این موضوع از خواص گیاه کرفس و دیگر گیاهانی است که حاوی مقدار قابل توجهی آب هستند. تحقیقات متعدد نشان دادهاند که کرفس به دلیل خواص ضدباکتریاییاش میتواند از بروز آکنه و جوش نیز کمک کند. همچنین از آنجایی که کرفس دارای ویتامینهای آ و ث است، علاوه بر کمک به رفع لکهها و ابتهاب پوست، به آن طراوت میبخشد و روند چروک شدن پوست را کند میکند.
عوارض کرفس
خواص کرفس بسیار زیاد هستند، اما بیشک مصرف بیرویه آن مانند هر گیاهی، عوارض جانبی متعددی را رقم میزند. یکی از اصلیترین عوارض جانبی این گیاه، مشکلات گوارشی از جمله نفخ و درد روده است. آب کرفس به دلیل نمکهای معدنی موجود در آن، میتواند برای افراد مبتلا به فشار خون، اثر معکوس داشته باشد. مصرف زیاد کرفس در زمان پریودی ممکن است رحم را تحریک و درد را شدید کند. همچنین مصرف این گیاه برای برخی از افراد، سبب واکنشهای آلرژیک شدید میشود.
در آخر
قطعا فواید کرفس و تاثیرات آن بر بدن بیش از نکاتی هستند که به آنها اشاره کردیم و مزایای آن با توجه به نحوه مصرف، میتوانند کموبیش و متفاوت باشند. با این حال حفظ تعادل در تغذیه نکته مهمی است و با رعایت آن، میتوان بدنی سالم و شاداب داشت و از به جان خریدن عوارض آن، جلوگیری کرد.